سوگیری شناختی به منظور محدودیت در تفکر عینی است. در این شرایط مغز تمایل دارد تا اطلاعات دریافتی را از فیلتری به نام اولویت ها و تجربیات رد کند. به این فرایند روش های اکتشافی می‌گویند. یک مکانیسم مقابله ای نیز به مغز امکان پردازش و اولویت بندی می‌دهد.

سوگیری شناختی مکانیسم بسیار قوی دارد اما افزایش آن باعث بروز خطا و مشکلات زیاد می‌شود. این فرایند به طور کامل از بین نمی‌رود. اما با شناخت و تصمیم گیری های مفید می‌توان میزان سوگیری‌ را کاهش داد. برای کاهش هرچه بیشتر این خطاها، حتما از روانشناس کمک بگیرید.

منبع: سوگیری شناختی | 4 راه جلوگیری از سوگیری‌ شناختی

سوگیری شناختی

درک سوگیری شناختی در تصمیم گیری را از اهمیت بالایی برخوردار است. این نوع سوگیری‌ الگوهای رفتاری پر تکرار هستند که بارها در زندگی با آن مواجه خواهید شد. اما به دلیل عدم شناخت و تصمیم گیری های درست، قضاوت اشتباه صورت می‌گیرد. این قضاوت به دلیل تجربیات و باورهای اشتباه صورت می‌گیرد.

برای جلوگیری از سوگیری شناختی باید برای تصمیمات زندگی خود منطقی و مناسب برخورد کنید. با وجود اینکه ذهن انسان قدرت بسیار بالایی در پردازش اطلاعات دارد. اما شاید باز هم در تصمیم گیری ها عجیب و غریب برخورد کند. به همین دلیل باید مهارت کاهش سوگیری‌شناختی را آموزش دید.

عمده گرایشات و سوگیری‌شناختی

???? مسیر پردازش و تصمیم گیری مغز انسان کاملا از یکدیگر متفاوت است.

???? سوگیری شناختی به صورت سازمان یافته و سیستماتیک در گروهی از افراد مشاهده می‌شود.

????حتی اگر همه افراد از این موضوع اطلاع داشته باشند، گیر نکردن و اجتناب در این دام کار بسیار سختی است.

???? تمامی این سوگیری ها به دلیل انحراف از واقعیت رخ می‌دهد.

انواع سوگیری شناختی

سوگیری شناختی انواع مختلفی دارد. اما در این بخش مقاله سعی در توضیح اصلی ترین و متداول ترین نوع سوگیری‌شناختی کرده ایم.

???? سوگیری‌شناختی راه حل دم دست

راه حل دم دست یکی از انواع سوگیری شناختی است. نمونه شناخته شده بیش از چیزی که در واقعیت وجود دارد. نماینده همه و کل است.

???? سوگیری‌شناختی اثر لنگر انداختن

یکی از انواع سوگیری شناختی، اثر لنگر انداختن است. در این نوع، تمایل مغز به اتکای بسیار زیاد در رابطه با اولین نمونه اطلاعاتی است که در تصمیم گیری دریافت کرده است.

???? سوگیری‌شناختی اثر ارابه ی موسیقی

از دیگر انواع سوگیری شناختی، اثر ارابه ی موسیقی است. در این روش فرد اعتقاد دارد اگر عموم مردم چیزی را صحیح می‌دانند، پس قطعا درست است.

???? سوگیری‌شناختی خوشه انگاری

خوشه انگاری نوع دیگر سوگیری شناختی است. در این روش تمایل مغز به مشاهده الگوهایی است که هرگز وجود ندارند.

???? سوگیری‌شناختی نقطه کور

یکی دیگر از انواع سوگیری شناختی، نقطه کور است. در این روش مغز تمایل به تشخیص سوگیری دیگران دارد. نه سوگیری خود.

???? سوگیری‌شناختی تائیدی

سوگیری شناختی تائیدی از دیگر انواع سوگیری است. در این نوع مغز به ارزش دادن اطلاعات جدید می‌پردازد. که از نظرات موجود فرد حمایت می‌کند.

???? سوگیری شناختی اثر قالب بندی

در نوع سوگیری شناختی اثر قالب بندی، مغز به طرز ارائه اطلاعات تمایل دارد که به نتیجه گیری دست یابد.

???? سوگیری‌شناختی منفی نگر

یکی از بارز ترین سوگیری شناختی، سوگیری منفی نگر است. در این نوع سوگیری مغز شخص به رویدادهای منفی بیشتر از رویدادهای مثبت به صورت ناخودآگاه گرایش دارد. احتمال می‌دهند که این نوع سوگیری به عنوان تکنیک ادامه بقا باشد.

???? سوگیری شناختی فکر گروهی

یکی از انواع سوگیری شناختی، فکر گروهی است. در این نوع سوگیری مغز انسان به ارزش گذاری برای جمیع مردم تمایل دارد.

???? سوگیری‌شناختی بازماندگی

در سوگیری شناختی بازماندگی، در این شرایط فرد خود را گمراه می‌کند تا از اطلاعات بد با خبر نشود. در واقع همیشه بر نتایج مثبت تمرکز می‌کند.

???? سوگیری شناختی تمرکز بر آخرین اطلاعات

در سوگیری شناختی تمرکز بر آخرین اطلاعات، فرد به آخرین اطلاعاتی که مغز دریافت کرده است ارزش بیشتری نسبت به اطلاعات قدیمی می‌دهد.

???? سوگیری‌شناختی اثر هزینه هدر رفته

یکی از انواع سوگیری شناختی، اثر هزینه هدر رفته است. فرد در این شرایط علاقه دارد تا در ادامه مسیر سرمایه گذاری در جایی بماند که با شکست مواجهه می‌شود.

نحوه تاثیر گذار سوگیری شناختی بر افکار ما

سوگیری شناختی تفکرات انتقادی را دستکاری می‌کند. و باعث تصورات اشتباه و یا دریافت اطلاعات نادرست می‌شود. که در نهایت بر دیگران آسیب می‌زند.  سوگیری‌شناختی باعث می‌شود تا به جای بررسی دقیق تر اطلاعات خوشایند، از اطلاعاتی ناخوشایند هستند دوری کنیم. جدای این موضوع، سوگیری ها باعث می‌شوند که الگوها و ارتباط بین ایده ها و نظرات را مشاهده کنیم که شاید وجود ندارند.

روش های کاهش سوگیری شناختی

برای کاهش سوگیری شناختی باید روش هایی را انجام دهیم. این روش های با پرورش مهارت ها ادامه می‌یابد که در ادامه توضیح داده ایم.

???? به آگاهی کامل برسید

بهترین راهکار برای کاهش سوگیری شناختی، آگاهی از سوگیری است. زمانی که به آگاهی کاملی از سوگیری ها برسیم؛ می‌توانیم روش های کاهش این سوگیری ها را بیاموزیم. با آگاهی از وجود عواملی که باعث تغییر در نحوه مشاهده، تجربه و یادآوری می‌شود، می‌توانیم قضاوت و نظرات را بر پایه منطق و اصول مناسب تری انجام دهیم.

???? باورهای خود را به چالش بکشید

هر زمان که متوجه تفکر اشتباه شدید، به راه حل های مناسب فکر کنید و برای کاهش سوگیری اقدام کنید. مخصوصا زمانی که اطلاعات جدید کسب کرده اید باید مداوم خود را به چالش بکشید. در این شرایط به مرور دانش شما افزایش می‌یابد. و اطلاعات بیشتری نسبت به موضوع کسب خواهید کرد. 

???? امتحان رویکرد کورکورانه را انجام دهید

در رابطه با سوگیری شناختی مشاهده گر، پژوهشگران مطالعات کورکورانه را برای کاهش میزان این سوگیری ها در گروه های کانونی و مطالعات علمی انجام می‌دهند. در واقع دیگران با محدود کردن اطلاعات، میزان تاثیرگذاری که دریافت می‌کنند؛ با شدت کمتری تحت تاثیر قرار اطلاعات می‌گیرد.

راه های جلوگیری از سوگیری شناختی در تصمیمات

برای جلوگیری از سوگیری شناختی باید به نکاتی که در این بخش مقاله توضیح داده ایم توجه کنید.

???? در رابطه با افکارتان با دیگران صحبت کنید. تعدادی از افراد قابل اعتماد در اطراف خود را انتخاب کنید که پس از مکالمه با آنها هراس نداشته باشید. حتی می‌توانید در جست و جوی کسانی باشید که دیدگاه های شما را به چالش می‌کشند.

???? در جست و جوی راه حلی باشید که به واسطه آن بتوانید چیزی را که تصور می‌کنید، به چالش بکشید. برای این کار باید اطلاعات خود را در مجموعه ای از منبع ها پیگیری کنید. تا از جوانب مختلف موضوع را بسنجید.

???? باید به وضعیت و موقعیت تصمیم گیری خود بدون قضاوت و رجوع به اطلاعات قبلی نگاه کنید. برای درک چرایی چنین رفتارهای از سوی دیگران، از همدلی کمک بگیرید.

???? برای جلوگیری از عجله در تصمیم گیری ها، به سوابق خود در تصمیم گیری ها توجه کنید. که آیا در گذشته با عجله چه قضاوت هایی داشتید. با این تفکرات برای خود فرصت بیشتری را در نظر خواهید گرفت. که در نهایت برای هر تصمیم گیری زمان بیشتری را صرف کنید.

کلام آخر

سوگیری شناختی در تمامی حیطه های شغلی و کاری نیز از اهمیت بالایی برخوردار است. به همین دلیل همه افراد در تمامی زمینه های زندگی باید روش ها و مهارت های جلوگیری از سوگیری‌شناختی را آموزش ببینند. برای آموزش بهتر این مهارت ها حتما از روانشناس کمک بگیرید. مرکز مشاوره ذهن نو به صورت تلفنی و حضوری به شما مراجعین گرامی خدمات ارائه می‌دهد. جهت کسب اطلاعات بیشتر با شماره زیر تماس حاصل فرمایید.

برای دریافت مشاوره در زمینه سوگیری‌شناختی می‌توانید در هر ساعت از روز برای مشاوره تلفنی از طریق شماره 02191002360 و یا از طریق تلفن ثابت با شماره 9099070354 جهت ارتباط با برترین متخصصان در مرکز مشاوره روانشناسی ذهن نو تماس حاصل نمایید.